Arthur Joesoepov traint voor een avond West-Friese schaaktop

door Warner de Weerd
Hoorn – Zijn handen glijden over het demonstratiebord, de aanwezigen kijken ademloos toe. grootmeester Arthur Joesoepov, de voormalige nummer drie van de wereld, verbaast de schakers van NSI De Eenhoorn. In meerdere opzichten wel te verstaan.

Als Mark van Ojik op deze vrijdagavond in De Huesmolen in Hoorn op voorzichtige toon de eerste suggestie doet, blijkt de 47-jarige Joesoepov gespeend te zijn van elke vorm van sterallures. Hij luistert aandachtig wat de eerste teamspeler van de Hoornse schaakclub te melden heeft, gaat en paar zetten terug en complimenteert na een korte analyse de Amsterdammer vervolgense met zijn ‘interessante voortzetting’.

Als snel wordt duidelijk dat wie dacht een wereldvreemd persoon voor zichte hebben staan, bedrogen uitkomt. Als een paar melige kinderen op het raam tikken en gedag zwaaien, wuift de in Rusland geborden grootmeester vriendelijk terug om daarna weer gewoon verder te gaan met zijn analyses. Joesoepov, die tegenwoordig in Duitsland woont, schroomt ook niet om te vertellen dat hij in 1985 tegen voormalig wereldkampioen Vasili Smyslov speelde in Montpellier en opzichtig in een remise vluchtte. “Ik kreeg de Slavische opening voor mijn kiezen. Ik had bij mijn voorbereiding gezien dat op elke bladzijde van mijn openingsboek over het Slavisch wel een partij van Smyslov stond. Ik kwam zelfs goed uit de opening, maar toen hij mij toch een paar goede zetten dat ik dacht ‘oh, la, la’ en ik stuurde gelijk op een puntendeling aan.”

De manier waarop hij zich presenteert spreekt de zeventien aanwezigen in de zaal, die tot de West-friese top of subtop behoren, aan. “Wat een bescheiden beer”, verklaart Piet Aardenburg, teamleider van het eerste van De Eenhoorn, in de pauze. “Het is in een woord geweldig”, maakt ook Van Ojik duidelijk.

Daarmee doelt hij niet alleen op de uitstraling van Joesoepov, maar ook op zijn analytische kwaliteiten. De rode lijn van het betoog van de grootmeester is dat amateurschakers bovenal ‘practical chess’ moeten hanteren. Praktijkschaak dus en wat Joesoepov daarmee bedoelt wordt in zijn eerste voorbeeldpartij van voormalig wereldkampioen Aljechin gelijk duidelijk. De grootmeester toont in de partij, waarin Aljechin vanuit een gelijke stand een minder sterke opponent wegspeelt, aan dat de wereldkampioen geen groots van tevoren opgezet plan had. Hij deed gewoon logische zetten en paste zijn plan steeds aan op datgene wat zijn tegenstander deed.

Joesoepov presenteert daarmee grootmeesters als mensen van vlees en bloed die zich aanpassen aan de situatie en niet dertig zetten vooruit kijken. Vervolgens toont hij aan dat deze mensen van vlees en bloed ook fouten kunnen maken. Daarvoor kiest hij een eigen partij Viktor Kortsnoj, de voormalige nummer twee van de wereld, die hij met gevoel voor enige zelfspot bespreekt. Terwijl hij naar het bord kijkt, spreekt Joesoepov uit dat ‘zijn wiskundeleraar altijd ooit eens naar zijn proefwerk keek en zijn wenkbrauwen fronste’. “Hij wist dat mijn berekeningen ergens niet klopte, maar hij kon niet vinden waar dat het geval was”, merkt hij op. Wederom krijgt hij de lachers op zijn hand.

Zijn er dan helemaal geen grootmeesters die met zulke diepgaande ideeën werken dat ze voor de tegenstander nauwelijks bijtijds te ontdekken zijn? Dat blijkt toch wel het geval te zijn, al verpakt Joesoepov zijn boodschap wederom op een hilarische manier.
“Karpov was de gemakkelijkste tegenstander om tegen te spelen”, verklaart Joesoepov. “Als hij een zet gedaan had, keek ik eerst verbaasd naar het brod en besefte je opeens ‘aha, dat was dus mijn dreiging’.”
De training van Joesoepov in Hoorn was voorlopig een eenmalige gebeurtenis, maar De Eenhoorn kan vandaag al profijt hebben van zijn lessen. Het eerste van de club, dat uikomt in de landelijke tweede klasse, speelt namelijk in eigen huis tegen Homburg Apeldoorn 2.

Bron: Noord-Hollands Dagblad, zaterdag 21 april 2007

Categorie 1e team, 2e team, Algemeen